Dấu hiệu lừa đảo qua hàng loạt thông tin "ảo"

Đầu tháng 8/2018, Chị H.L, hiện đang là giáo viên tại TP Hội An, Quảng Nam cho biết, chị bất ngờ nhận được tin nhắn từ "Tổng đài Facebook" với nội dung: "Xin chúc mừng tài khoản messenger của H.L đã may mắn nhận được giải Nhất từ sự kiện Tuần lễ tri ân khách hàng năm 2018.

Tài khoản mang mã số trúng thưởng là (468Exx) được hệ thống lựa chọn ngẫu nhiên và xác nhận trúng thưởng…Chị vui lòng truy cập vào trang website AppThuongVN45.com để đăng ký làm thủ tục hồ sơ nhận thưởng.  Đây là tin nhắn chính xác được xác nhận từ hệ thống Giải thưởng Facebook 2018".

Tổng đài tin nhắn này cũng thông báo chị H.L đã trúng thưởng giải Nhất với các phần quà gồm: Xe máy Honda SH 150i Việt Nam và một phiếu quà tặng 200 triệu đồng tiền mặt (ảnh dưới).

Từ mã số trúng thưởng mà chị H.L cung cấp, đăng nhập vào website nêu trên, phóng viên ICT phát hiện hàng loạt thông tin có dấu hiệu giả mạo. Cụ thể, số điện thoại được giới thiệu là Tổng đài chăm sóc khách hàng (08)99246925, phục vụ tư vấn, giải đáp thông tin từ 7g30 đến 20g30. Tuy nhiên, trong khung giờ này, chúng tôi liên tục gọi vào số điện thoại nêu trên, song không thể liên lạc được.

Ở phần thông tin chân trang của website ghi: "Giấy phép số 41/GP-TTĐT, cơ quan chủ quản: Công ty cổ phần Truyền thông số tương tác (Inter Media), tại địa chỉ 15 Quang trung, phường Hải Châu 1, quận Hải Châu, TP Đà Nẵng" (ảnh dưới).
 

 

Tuy nhiên, qua điều tra cho thấy không hề có tên công ty nêu trên đăng ký thuê văn phòng kinh doanh tại Tòa nhà 15 Quang Trung. Điều này cho thấy đây chỉ là một địa chỉ khống được đưa ra nhằm tạo uy tín và che mắt khách hàng.

Bên cạnh đó, tất cả các thông tin cá nhân như số điện thoại, địa chỉ lưu trú, số CMND…của khách hàng trúng thưởng, nhân viên hỗ trợ cũng như những chứng cứ pháp lý của đơn vị tổ chức giải thưởng đều có dấu hiệu giả mạo, không có trong dữ liệu công dân.

Trong phần cung cấp thông tin về phương thức nhận thưởng có ghi "Trao thưởng tại chi nhánh Miền Trung", tuy nhiên hình ảnh trao thưởng được đăng trên website cho thấy đây là không gian bên trong một cơ sở thẩm mỹ nổi tiếng tại Hà Nội, chứ hoàn toàn không liên quan đến công ty Truyền thông số nêu trên. Đó có thể chỉ là những hình ảnh được chắp ghép, cóp nhặt trên các trang mạng nhằm chứng thực cho giải thưởng.

Đánh vào tâm lý người dùng

Đáng chú ý, tin nhắn trúng thưởng mà chị H.L nhận được còn đưa ra khuyến cáo: "Xin vui lòng không cung cấp mã số dự thưởng cho bất kì ai và sẽ không có ai từ Facebook yêu cầu bạn cung cấp mã này. Bạn cần hoàn tất hồ sơ tạm thời trên Website thoặc liên hệ cho nhân viên tư vấn hướng dẫn. Tin nhắn này thay cho giấy thông báo trực tiếp từ tập đoàn".

Việc yêu cầu bảo mật và đảm bảo thông tin trúng thưởng của người dùng là một trong những mánh khóe cơ bản khiến chủ nhân hạn chế "tiết lộ" về giải thưởng mình vừa nhận được, do đó, nguy cơ bị mắc bẫy cũng sẽ tăng cao.

Bên cạnh đó, nội dung thông báo của các bản tin lừa đảo dạng này khẳng định chương trình quay số trúng thưởng, cơ quan chủ quản đã được công nhận bởi các cơ quan nhà nước như Bộ Công Thương, Bộ Tài chính nhằm xác thực độ uy tín, tin cậy của giải thưởng (ảnh dưới).

Tiếp theo, khi truy cập website và theo hướng dẫn, chủ nhân giải thưởng muốn nhận được các quà tặng nói trên cần cung cấp các thông tin để khởi tạo hồ sơ gốc nhận thưởng với mức phí 3 triệu đồng. Thời hạn thanh toán hồ sơ gốc được giới hạn trong vòng 60 phút tính từ lúc đăng nhập và sau thời gian đó hệ thống sẽ tiến hành mở lại vòng quay tìm kiếm khách hàng may mắn tiếp theo, và mã số dự thưởng trước đó sẽ bị hủy bỏ. Việc giới hạn thời gian thanh toán này cũng là "chiêu" khá quen thuộc nhằm tạo cơ chế hối thúc ảo, khiến khách hàng phải đưa ra quyết định sớm, không đủ thời gian để kiểm chứng thông tin cũng như suy nghĩ thấu đáo vấn đề.

Đa số các người dùng từng bị lừa qua mạng dưới nhiều hình thức đều cho biết, họ liên tiếp nhận được các tin nhắn từ đối tượng lừa đảo hoặc thông báo dồn dập khi tương tác trên website, khiến bản thân bị dẫn dụ một cách mù quáng. Và hầu hết trong số đó đều "tỉnh" ra và nhận thấy mình đã bị lừa ngay sau khi chuyển tiền qua tài khoản hoặc nạp thẻ cào.

Bên cạnh đó, các web lừa đảo thường đưa ra nhiều thông tin cũng như hình ảnh về những khách hàng đã trúng thưởng trước đó. Nếu liên hệ với các đối tượng này sẽ có một số trường hợp xảy ra. Có khi số điện thoại không liên lạc được, có trường hợp chủ nhân nhắn tin báo bận và đề nghị trao đổi qua tin nhắn hoặc chủ động bắt máy và đưa ra những thông tin giả mang tính kích thích, "câu mồi".

Nắm bắt rõ điểm yếu của khách hàng, trên website các đối tượng còn đưa ra "Những câu hỏi thường gặp của khách hàng" và những câu trả lời thỏa đáng như một đòn tâm lý cuối khiến nhiều khách hàng nhẹ dạ hoàn toàn được giải tỏa những hoài nghi và lập tức chuyển tiền…(ảnh dưới).

Có thể thấy, những phương thức, thủ đoạn lừa đảo trúng thưởng nêu trên không mới và không quá cao siêu, song vẫn tiếp tục có nhiều người dùng mạng xã hội "dính bẫy" bởi thông tin cung cấp trong tin nhắn, website quá trung thực và đáng tin cậy.

Bộ phận trực bảo vệ an ninh tại tòa nhà 15 Quang Trung, quận Hải Châu (nơi được bọn lừa đảo thông báo là địa chỉ trao thưởng) cho biết, trong 2 tháng qua, đã có rất nhiều người đến để liên hệ nhận thưởng. Trong số đó, có cả những người từ Quảng Bình, Hà Tĩnh "lặn lội" vào tận Đà Nẵng, và trước đó, đã chuyển lệ phí khởi tạo hồ sơ nhận thưởng là 3 triệu đồng!

Nguy cơ mất an toàn thông tin

Thông qua các chiêu trò lừa đảo này, đã có nhiều website được lập ra để người dùng hoàn tất hồ sơ nhận thưởng bằng việc đăng nhập tài khoản Facebook trên đó. Người dùng nếu truy cập vào website sẽ phải khai báo hàng loạt thông tin cá (email, số điện thoại, số CMND), kể cả khai báo mật khẩu Facebook.

Từ đó, đối tượng vận hành website mặc nhiên có thể sử dụng các dữ liệu thông tin đó để truy cập vào tài khoản Facebook. Từ đấy, chúng sẽ chiếm quyền điều khiển tài khoản và phát tán tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo mượn tiền, mua card hộ đến những tài khoản bạn bè trong danh sách của người dùng.

Như vậy, một mặt kẻ gian có thể lừa người dùng nạp thẻ, mặt khác có thể lấy cắp tài khoản Facebook của người dùng để tiến hành những hoạt động tấn công sau này.

Một số người dùng Facebook phản ánh thường xuyên nhận được những tin nhắn lừa đảo. Trong khi đó, nhiều người khác lại chưa từng là nạn nhân của trò lừa đảo này.

Có sự khác biệt đó bởi trong quá trình sử dụng Facebook, người dùng hoặc bạn bè của họ đã vô tình cung cấp dữ liệu của mình (bao gồm địa chỉ Facebook, địa chỉ hộp thư Messenger, Danh bạ) cho các ứng dụng của bên thứ 3. Đó có thể là những ứng dụng dạng "Ngày sinh tiết lộ điều gì về bạn?" hoặc "Bạn giống diễn viên, người nổi tiếng nào?"…Đây là công cụ và chiêu trò của các nhà phát triển nhằm có được thông tin người dùng.

Những thông tin này thường sẽ được mua đi bán lại để phục vụ cho hoạt động quảng cáo, tiếp thị. Tuy vậy, kẻ xấu cũng có thể sử dụng chúng làm cơ sở dữ liệu để thực hiện các hành vi lừa đảo.

Các chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo, việc bảo mật thông tin cá nhân với người thường xuyên truy cập internet, dùng mạng xã hội vô cùng cần thiết. Để hạn chế việc bị tấn công trên không gian mạng, cần cảnh giác và bảo vệ tài khoản an toàn, tránh click vào các nội dung không rõ nguồn gốc và trang website lạ, gây tò mò trên mạng xã hội. Đặc biệt, tuyệt đối không click vào các đường link mà đối tượng lừa đảo nhắn thông báo trúng thưởng đến người dùng.

Gần đây, thông qua nhiều phản ánh của người tiêu dùng về các tin nhắn thông báo trúng thưởng với giá trị lớn qua Facebook và điện thoại, Cục Quản lý Cạnh tranh, Bộ Công thương cũng đã lên tiếng cảnh báo với người dùng: "Người tiêu dùng nên cảnh giác với những thông báo trúng thưởng giá trị cao khi trước đó không tham gia bất kỳ chương trình quay số trúng thưởng nào. Trường hợp tiếp nhận các thông báo trúng thưởng như trên, người tiêu dùng cần tham khảo thông tin kỹ, không tiến hành giao nộp tiền cho đối tượng thông qua các hình thức nạp thẻ cào, chuyển tiền qua tài khoản ngân hàng…".

Trao đổi với báo chí, đại diện Facebook tại Việt Nam cũng khẳng định mạng xã hội này không hề tiến hành chương trình khuyến mại nào trong thời gian qua.

Theo Nguyễn Trần (ICTdanang)